ساری- ایرنا- کشورهای حاشیه دریای خزر و آسیای مرکزی که در «کانون بیضی راهبردی انرژی» قرار دارند به گفته صاحب‌نظران فرصت بسیار مساعدی برای تحقق اقتصاد دریا محور و ایجاد اشتغال در مازندران به دلیل برخورداری از بنادر و زیرساخت های ارتباطی هستند.
به گزارش ایرنا، دریای خزر به عنوان بزرگترین پهنه‌ای آبی محصور(دریاچه) جهان از جنوب به ایران، از شمال به روسیه، از غرب به روسیه و جمهوری آذربایجان و از شرق به جمهوری‌های ترکمنستان و قزاقستان محدود می‌شود. دریای خزر در گذشته بخشی از دریای تتیس بود که اقیانوس آرام را به اقیانوس اطلس متصل می‌کرد. این دریا که گاهی بزرگترین دریاچه جهان و گاهی کوچکترین دریای خودکفای کره زمین طبقه‌بندی می‌شود، بزرگترین پهنه آبی محصور در خشکی است. طول آن حدود ۱۰۳۰ تا ۱۲۰۰ کیلومتر و عرض آن بین ۱۹۶ تا ۴۳۵ کیلومتر است. سطح دریای خزر در حدود ۲۸ متر پایین‌تر از سطح دریاهای آزاد است.
به باور کارشناس ارشد مسائل اوراسیا، کشورهای آسیای مرکزی در «کانون بیضی استراتژیک انرژی» که توسط اقتصاددانان و کارشناسان انرژی مطرح می‌شود، قرار دارند. این کانون خلیج‌فارس، بخش‌هایی از اوراسیا و همچنین آسیای میانه را در برمی‌گیرد، به همین دلیل زمینه بسیار خوبی برای همکاری میان ایران و کشورهای آسیای مرکزی و دریای خزر وجود دارد.
همچنین منطقه آسیای مرکزی هم از منظر ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و همچنین ترانزیتی به دلیل موقعیت حساسی که بین سه تمدن روسی، چینی و اسلام قرار دارد، یک منطقه بسیار مهم به شمار می آید.
امروزه حمل ونقل به عنوان یکی از مهمترین راه‌های درآمدزایی و پیشرفت اقتصادی درجهان به شمار می‌رود و ایران از این نظر در منطقه‌ای ویژه و موقعیت استثنایی قرار دارد.
به عبارت دیگر، ایران در یک چهارراه ترانزیت جهانی قرار گرفته که از یک سو به شرق دور و از سوی دیگر به کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS) می‌رسد؛ همچنین از سوی دیگر به اروپا و آفریقا مسیر دارد که این موقعیت ویژه در نقشه جهان می‌تواند کشور را از نظر حمل کالا و ترانزیت به یک قدرت جهانی تبدیل کند.
ایران علاوه بر ارتباطات دریایی، از ظرفیت ریلی خوبی هم برخوردار است به طوری که از چهار مسیر تعریف شده برای ترانزیت ریلی در جهان، سه مسیر از ایران می‌گذرد. مسیر اول از طریق اروپای غربی به سمت روسیه، قزاقستان و چین تعریف شد. مسیر دوم از طریق اروپا به ترکیه، ایران، جنوب آسیا، جنوب چین و جنوب‌شرقی آسیا و مسیر سوم از اروپا به ترکیه، ایران، آسیای مرکزی و چین است. مسیر چهارم نیز از شمال اروپا به روسیه، آسیای مرکزی و خلیج‌فارس می‌گذرد.
همچنین جمهوری اسلامی ایران به تمام راه‌های حمل‌ونقلی اعم از دریا، جاده، ریل و آسمان دسترسی دارد. برآورد شده که اگر کشور به درآمد ترانزیت ٥٠ میلیون تن کالا دست پیدا کند، می‌تواند از درآمدهای نفت بی‌نیاز شود.
در این ارتباط استاندار مازندران کشورهای همسایه خزر نظیر قزاقستان، روسیه و آذربایجان را فرصتی بی نظیر برای توسعه اقتصاد دریامحور در استان دانست.
مهدی یونسی رستمی با بیان اینکه همسایگان شمالی و حاشیه خزر جایگاه مهم و راهبردی در سیاست تجاری و اقتصادی مازندران دارند، خاطرنشان کرد: مدیریت استان به طور جدی برای تقویت همکاری‌های اقتصادی، تجاری و حمل و نقل وارد عمل شده است.
نماینده عالی دولت در مازندران با تاکید بر اهمیت روابط اقتصادی با کشورهای همسایه، خاطرنشان کرد: ارتباطات اقتصادی می‌تواند حامل مزایا و منافع قابل توجهی برای استان و همچنین کشور باشد.
یونسی رستمی با تاکید بر اینکه تجارت یکی از مهمترین شاخصه‌های ارزیابی رشد و توسعه اقتصادی است، گفت: بازار بزرگ ازبکستان فرصتی برای توسعه تجاری و اقتصادی است و در راستای افزایش تبادلات و بهره‌گیری از ظرفیتهای دو طرف، گام‌های مهمی برداشته خواهد شد.
مقام عالی دولت در استان مازندران اظهار کرد: طی سال آینده با برنامه‌ای مدون، تراز تجاری استان را ارتقا خواهیم داد تا از ظرفیتهای اقتصادی دیگر کشورها بیشترین و مؤثرترین بهره‌برداری را داشته باشیم.
وی افزود: مازندران یکی از استان‌های مهم و تعیین‌کننده در استراتژی‌های سیاسی، اجتماعی، گردشگری، صنعت، اقتصاد، کشاورزی، دریا و جنگل محسوب می‌شود. همسایگی چهار کشور ساحلی دریای خزر ترکمنستان، قزاقستان، روسیه و آذربایجان می‌تواند از فرصت‌های بی‌نظیر اقتصاد دریا محور برای مازندران باشد. منطقه آسیای مرکزی به دلیل سابقه ارتباطات فرهنگی و تمدنی مورد توجه اهداف دیپلماسی اقتصادی ایران و استان مازندران است.
به گزارش ایرنا، بیشترین فعالیت در عرصه های و سواحل آبی کشورمان در محدوده‌های شهری و روستایی مربوط به تأسیسات بندری و نظامی است که این فعالیت ها فقط پنج درصد سواحل را به خود اختصاص داده و ۹۵ درصد ظرفیت ساحلی کشورمان، بدون استفاده باقی مانده است، در حالیکه این مناطق با برخورداری از اهمیت راهبردی در مقیاس جهانی و منطقه‌ای، به عنوان یکی از مهمترین نواحی ارزشمند سیاسی و اقتصادی جهان به شمار می‌رود و می‌تواند با توسعه مناسب، نقش اقتصادی و سیاسی بالایی در سطوح منطقه‌ای و جهانی ایفا کند.
گستره های آبی در واقع به عنوان یکی از عناصر قدرت سیاسی و ظرفیتهای رشد اقتصادی ایران محسوب می شود به همین جهت کشورمان همواره به عنوان قدرت تاثیرگذار در جهان مطرح بوده است و اکنون این نقش می تواند با برنامه ریزی و طرحهای نوظهور و روزآمد تقویت شود.
توسعه دریامحور و اقتصاد دریا که اخیراً بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته که تعریف اقتصاد دریامحور در ادبیات جهانی عموماً با عنوان اقتصاد آبی یا Blue Economy از آن یاد می شود به معنای استفاده پایدار از ظرفیت منابع و گستره های آبی اعم از اقیانوس ها، دریاها، دریاچه ها و جزایر برای رشد اقتصادی، بهبود وضعیت معیشت و ایجاد اشتغال و درنهایت افزایش تولید ناخالص داخلی تعریف می گردد.
کشورهای عضو CIS به اتحادیه کشورهای مستقل هم‌سود یا کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (به اختصار cis اتحادیه‌ای شامل برخی از جمهوری‌های مستقل اتحاد جماهیر شوروی سابق است. تأسیس این اتحادیه به دست رؤسای مملکتی کشورهای روسیه، بلاروس و اوکراین بود. مرکز اصلی آن در مینسک پایتخت بلاروس، است و نشست‌های آن در کاخ تاوری در سن‌پترزبورگ انجام می‌شود.
این اتحادیه در دسامبر سال ۱۹۹۱ در یک قرار رؤسای کشورهای روسیه، بلاروس و اوکراین و سپس عضو شدن هشت کشور دیگر، شکل گرفت.
در سال ۱۹۹۳ پس از عضو شدن کشور گرجستان، که خود را تا آن زمان از این اتحادیه دور نگه می‌داشت، تعداد این کشورها افزایش یافت. گرجستان پس از جنگ مرداد ماه سال ۱۳۸۷ در منطقهه اوستیای جنوبی و دخالت روسیه از این سازمان خارج شد. همین مسئله موجب تقدیم پیش‌نویس قانونی به مجلس اوکراین برای خروج از این سازمان شد. هرچند که هم‌اکنون نیز اوکراین فعالیت چندانی در این سازمان ندارد و عملاً از آن خارج شده‌است. از فوریهٔ ۲۰۰۶ کشور قزاقستان در نشست‌های وزرای دفاع اتحادیه شرکت نمی‌کند و ترکمنستان نیز از سال ۲۰۰۵ عضو جانبی به حساب می‌آید.
اهداف این اتحادیه، سعی در بازسازی فضای اقتصادی و امنیت کشورهای پیشین اتحاد جماهیر شوروی سابق است.
آذربایجان، ارمنستان، ازبکستان، بلاروس، تاجیکستان، روسیه، قرقیزستان، قزاقستان و مولداوی به عنوان عضو اصلی و کشورهای افغانستان و مغولستان به عنوان عضو ناظر و ترکمنستان به عنوان عضو همکار در این اتحادیه همکاری دارند.
